Binlerce Yıllık Geçmişi Ve Anadolu Topraklarının Renkliliğiyle Şekillenen Türk Kültürü Bugün De Türkiye’de Yaşayan 192 Milletten Göçmen İle Şekillenmeye Gelişmeye Devam Ediyor. Buna Bağlı Olarak Da Türk Sosyal Yaşamı Gelişiyor Ve Dönüşüyor.
Tüm Türkiye’de Kabul Görmüş Ve Uygulanan Birtakım Sosyal Davranışlar Bulunmakla Birlikte Geniş Bir Coğrafyaya Sahip Türkiye’de Bazı Davranışlar Bölgeden Bölgeye Değişebilmektedir. Bu Durumda Bölgenin İkliminden Coğrafyasına Ve Bitki Örtüsüne Birçok Etken Bulunmaktadır.
Türk Sosyal Yaşamında Kişiler Arası İlişkiler Kuvvetlidir Ve Sosyal Yaşam Karşılıklı Hoşgörü, Anlayış, Yardımseverlik Gibi Davranışlar Üzerine Kuruludur. Aile Ve Akrabalık İlişkilerinin Kuvvetli Olduğu Toplumumuzda Aynı Zamanda Komşuluk Ve Hemşerilik Gibi Kavramlar Da Önemini Korur.
Ülkedeki Nüfusun %93’ü Kentlerde Yaşamaktadır. Yüksek Kentleşmeye Bağlı Olarak Sosyal Yaşamda Da Dönüşüm Olmuş, Bazıları Davranışlar Değişikliğe Uğramış, Bazıları Da Yok Olmuştur. Bugün Hala Güncelliğini Koruyan Bazı Davranış Biçimi Ve Uygulamaları Bu Bölümde Görebilirsiniz.
—————————————————————————-
Davranış Ve Uygulamalar
Türklere Özgü Davranış Ve Uygulamalar
Yanak Yanağa Öpüşme Ve Tokalaşma: Selamlaşma Ve Vedalaşma Sırasında İnsanlar Birbirinin Elini Sıkarken Öte Yandan Yanak Yanağa Öpüşür. Cinsiyetten Bağımsız Olarak Yakınlık Durumuna Göre Kişiler Kucaklaşabilir. Bir Türk İle Selamlaşırken Bu Durumla Karşılaşabilirsiniz.
El Öpme: Küçük Yaşta Olanların Büyüklerine Duyduğu Saygı Ve Sevgiyi Göstermek Üzere Yaptığı Harekettir. Genellikle Çocuklar Ve Gençler Büyük Anne Veya Büyük Babalarını Veya Diğer Saygı Gösterdikleri Kişilerin Elini Öper. Büyükler De Duyduğu Sevgiyi Göstermek İçin El Öpenin Yanaklarından Öper.
Çay Ve Kahve Tüketimi: Günlük Yaşantıda En Yaygın Olarak Tüketilen İçeceklerdir. İnce Belli, Kendine Has Bardakta Tüketilen Çay Ve Yine Kendine Has Küçük Fincanlarda İçilen Türk Kahvesi Kahvaltıdan Gece Geç Saatlere Dek İçilir. Sadece Bu İçeceklerin Servis Edildiği Kıraathaneler Ve Çay Evlerini Sokakta Yaygın Bir Biçimde Görebilirsiniz. Yanı Sıra Bir Türk’ün Evine Davet Edildiğinizde Size Sorulmadan Çay Getirildiğine Şahit Olabilirsiniz.
Yemek Tüketimi: Yemeğe Başlarken “Afiyet Olsun” Denir. Yemekten Sonra Yemeği Pişiren Ve Sofrayı Hazırlayan Kişilere
“Elinize Sağlık” Denir. Türkler Sıklıkla “Biraz Daha İster Misiniz?” Veya “Şundan Da Alır Mısınız?” Gibi Sorular Sorarak Doyduğunuzdan Ve Her Şeyi Tattığınızdan Emin Olmak İster. Genellikle Ev Sahibi Yemeği Misafirin Tabağına Koyar Ve Misafire İkram Eder. Türkiye’de Tabakta Yemek Bırakmamak Makbul Olandır.
İyi Dilekte Bulunma
Türkiye’de Sosyal Yaşantının Birçok Alanında Kullanılan Kalıplaşmış İyi Dilek Kullanımı Bulunur. Bu Dilekler Çoğu Zaman Selamlaşma Yerine Geçtiği Gibi, Vedalaşmada Da Kullanılır. Bu Sebeple İnsanların Selamlaşırken “Merhaba” Veya “Selam” Kelimeleri Yerine Birçok Farklı İfade Kullandığını Görebilirsiniz. Bu Kullanımların Bir Kısmının Farklı Dil Ve Kültürlerde Karşılığı Yoktur. Kimisi De Farklı Şekillerde İfade Edilebilir.
Kolay Gelsin: Çalışan Veya Herhangi Bir İş Yapan Kişiye Selam Verirken İşlerinin Kolay Ve Sorunsuz Tamamlanmasını Temenni Etmek İçin Kullanılır. Bu Kullanım Kişi İş Yapmaya Devam Edecekse Ayrılırken De Yapılabilir.
Hayırlı Olsun: Yeni Alınan Bir Şeye Veya Önemli Bir Gelişme İçin Uğur Getirmesi Amacıyla “Hayırlı Olsun” Denir.
Hayırlı İşler: Genelde Bir Yerden Alışveriş Yaptıktan Sonra Dükkan Sahibine “Hayırlı İşler” Denir. Hayırlı İşler, Dükkan Sahibine Bol Kazanç Ve Müşteri Dilemek Anlamı Taşır. Dükkana Girer Ve Çıkarken Kullanılır.
Allah Korusun: Kötü Bir Şey Olmaması, Kişinin Veya Eşyanın Zarar Görmemesi İçin Kullanılan Temennidir.
Sağlık Olsun: Sağlık Olsun İfadesi Genelde Olumsuz Bir Duruma Olumlu Bir Açıdan Bakmak İçin Kullanılır. Başarısız Veya Olumsuz Durum Olsa Da Sağlığın İyi Olması Dilenir.
Sıhhatler Olsun: “Sağlık Olsun” İfadesine Çok Benzeyen “Sıhhatler Olsun” Genelde Saç Ve Sakal Tıraşı Olan Erkeklere Söylenir. Daha Çok “Saatler Olsun” Şeklinde Telaffuz Edilir.
Allah Analı Babalı Büyütsün: Yeni Doğan Çocuğun Aile Bütünlüğü İçinde, Ailesinin Sevgisi Ve İlgisi İçinde Büyümesi İçin Kullanılır
Allah Rahmet Eylesin: Yaşamını Yitiren Kişinin Allah Tarafından Bağışlanmasını Dilemek İçin Kullanılır.
Geçmiş Olsun: Hasta Kişinin Hızla Rahatsızlığını Geride Bırakması İçin Kullanılır. Yanı Sıra Başına Kötü İş Gelmiş Kişilerin Kötülüğü Geride Bırakarak İyi Hale Gelmesi İçin De Kullanılır.
Hayırlı Yolculuklar: Seyahate Çıkacak Kişiye, Yolculuğunun İyi Geçmesini Dilemek İçin Kullanılır.
Allahaısmarladık: Ayrılan Kişi, Kalanlara İyi Ve Sağlıklı Kalmalarını Dilemek İçin Kullanır. Hoşça Kal Anlamına Da Gelir.
Çok Yaşa: Hapşıran Kişiye, Sağlık Ve Sıhhat Dilemek İçin Kullanılır. Aynı Anlama Gelen “İyi Yaşa, Güzel Yaşa” Gibi Kullanımlar Da Bulunur. Hapşıran Kişi Genellikle “Hep Beraber” Diyerek Yanıtlar.
Maşallah: Başarılı Ve Güzel Olan Bir Kişinin, Eşyanın, Davranışın Nazarlardan Sakınması Ve İyi Kalmasını Dilemek İçin Kullanılır.
————————————————————————————–
Mimiklerle İletişim
Mimiklerle İletişi Kurmak
Kişiler, İletişim Kurarken Dilin Yanı Sıra Mimikleriyle De Anlaşır. Bu Doğrultuda Türklerin İletişimde Kullandığı Bazı Hareketleri Aşağıda Görebilirsiniz:
Kafayı Aşağı Sallama: Onaylama Ve Evet Anlamında Kullanılır.
Kafayı Veya Kaşları Yukarı Kaldırma: Reddetme Ve Hayır Anlamında Kullanılır
Kafayı İki Yana Sallama: Hayır, Yok Gibi Anlamların Yanı Sıra Bir Durumu Beğenmeme Ve Ayıplama Anlamında Da Kullanılır.
Eli Kalbe Götürmek: Selamlaşma Anlamı Taşıyan Bu Jest, Aynı Zamanda Teşekkür Etmek İçin De Kullanılır.
Başparmağı Kaldırmak: Türk Toplumunda Da Görülen Evrensel Jestlerden Biridir Ve “Tamam, Okey, Başarılı, Çok İyi” Gibi Anlamlar Taşır.
Parmak Uçlarını Öpmek: Yediği Yemekten, Bulunduğu Ortamdan, Aldığı Haberden Memnuniyet Duyan Kişi Bu Hareketi Yapar.
Havaya Yazı Yazmak: Bir Restoranda Veya Kafede Başparmağı İle İşaret Parmağını Birleştirip Havaya Yazı Yazar Gibi Yapan İnsanları Görürseniz Şaşırmayın. Türk Toplumunda Garsondan Hesabı İstemek İçin Sık Kullanılan Bir Jesttir.
——————————————————————————-
Ölümle İlgili Gelenekler
İnsanların Ölümüyle İlgili Gelenek Ve Görenekler
Anadolu’da Vefatın Gerçekleşmesiyle Başlayan Ve Takip Eden İlk 3, 7 Ve 40 Gün Çeşitli Gelenekler Mevcuttur. Cenazenin Genellikle Aynı Gün İçerisinde Defnedilmesine Çalışılır. Ölüm Haberi Günümüzde İletişim Araçlarından Yararlanarak Ve Camiden Okunan Sala Vasıtasıyla Çevreye Duyurulur.
Tabuta Konan Cenaze, Namazın Kılınacağı Yere Götürülür. Tabutun Üstüne, Halı, Kilim Ya Da Yeşil Renkli, Üzerinde Kutsal Kişilerin İsimleri, Kelime-İ Tevhit, Kelime-İ Şahadet Vb. Arapça Yazıların Yer Aldığı Örtüler Örtülür. Ayrıca Tabutun Üstüne, Ölenin Cinsiyetini Belli Etmek İçin Kadınlarda Tülbent, Namazlık; Erkeklerde, Şapka, Sarık, Ceket, Havlu Vb. Atılır. Genç Kız Ya Da Gelinlerin Tabutuna, Gelinlik, Al Duvak, Çeyiz Eşyasından Bir Parça; Mesleği İfade Etmek İçin Din Adamlarında Sarık, Askerlerde Şapka, Madalya, Şehitlerde Bayrak Vb. Koyma Gibi Uygulamalara Da Rastlanabilmektedir.
Cenaze Namazı, Cami Avlusunda Ya Da Mezarlıkta Kılınır Ve Ardından Defin İşlemi Yapılır. Cenaze Töreninin Ardından, Ölenin Yakınlarını Teselli Etmek Amacıyla Mezarlığa Ya Da Eve Gelmek Suretiyle Baş Sağlığı Dilenir. Avutucu Sözler Arasında En Çok Kullanılanı “Başınız Sağ Olsun” Dur. Ölen Kişinin Yakınları İçin Bölgeye Göre Değişmekle Birlikte Yas Süreci Başlar. Bu Süre Boyunca Ailenin Dostları Ve Yakınları Taziye Ve Başsağlığı Dileklerini İletmek İçin Ölen Kişinin Yakınlarını Ziyaret Eder.
Ölen Kişinin Eşyalarından (Elbise, Ayakkabı Vb.) Bazıları Hatıra Olsun Diye Evde Saklanırken Pek Çoğu Da Fakir Olanlara Dağıtılır.
—————————————————————————————-
Sosyal Kurallar
Sosyal Kurallar
Sosyal Hayatta İnsanların Birbirleri İle İlişkilerinde Uymaları Gereken Kurallar Vardır. Bu Kurallara Uygun Bir Yaşam; İnsanlar Arasında Daha Saygılı, Nazik Ve Hoşgörülü İlişkiler Sağlamaktadır. Sosyal Hayatta Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Nezaket Kuralları Şunlardır:
Genel Nezaket Kuralları
• Tanınmayan Kişi İle İletişime Geçilecekse Öncelikle Selam Verilmesi, İletişimin Kurulmasını Kolaylaştırır.
• İnsanlara “Lütfen” Ve “Teşekkür Ederim” Demek Nezaket Göstergesidir.
• Özel Meselelerin, Başkalarının Duyacağı Biçimde, Yüksek Sesle Ve Kalabalık Ortamlarda Konuşulmaması Gerekir.
• İnsanların Sık Kullandığı Yol, Köprü Gibi Yerlerde Bekleme Yapmak, Oturmak Ve Başkalarının Geçişine Engel Olmamak Gerekir.
• Halka Açık Tuvaletlerin Temiz Bırakılması Gerekir.
• Yollara, Parklara, Piknik Alanlarına Çöp Atmak Yasaktır.
• Taşıtlara Binerken Ve İnerken Öncelik Daima Yaşlı, Engelli, Hamile Ve Çocuklarındır. Toplu Taşıma Araçlarında Yaşlı, Hasta, Hamile Ve Çocuklu Bireylere Yer Verilir; Bağırarak Konuşulmaz, Diğer Yolcular Rahatsız Edilmez. Seyahat Sırasında Koltukları, Arkadaki Kişiyi Rahatsız Edecek Şekilde Geriye Yatırmamak Gerekir.
Resmi Kurumlarda Uyulması Gereken Kurallar
Resmi Kurumların Çalışma Sisteminin Bozulmaması Ve Görevlilerin En İyi Şekilde Yardımcı Olabilmesi İçin Uyulması Gereken Bazı Kurallar Vardır:
• Kurumun Randevu Sistemi Varsa Randevu Alınması Ve Randevuya Zamanında Gidilmesi Gerekmektedir.
• Resmi Kurumlar Mesai Saatleri Dışında Çalışmamaktadır. Mesai Saatleri Kurumlara Göre Değişiklik Göstermekle Birlikte Çoğunlukla Sabah 08.00 İle 17.00 Saatleri Arasında Çalışırlar.
• Bir Resmi Kurumda Öncelikle Danışma Ya Da Güvenliğe Başvurulur. Orada Bulunan Görevlilere, Neden Gelindiği Açıklanmalıdır. Talep Edilirse Kurum Girişlerinde Kimlik Bırakılarak Ziyaretçi Kartı Alınmalıdır.
• Bazı Kurumlarda Sıra Numarası Alınması Gerekmektedir.
• Sıra Beklerken Gürültü Yapılması Ve Yüksek Sesle Telefonla Konuşulması Hoş Karşılanmaz.
• Size Yardımcı Olacak Görevliler Dikkatle Dinlenmeli; Sözleri Kesilmemelidir. Resmi Görevliler Gereksiz Yere Meşgul Edilmemelidir.
• Görülecek İşe Yardımcı Olması İçin Görevlilere Hediye Vermek, Bahşiş Ya Da Rüşvet Teklif Etmek Yasaktır.
• Mevzuata Aykırı Şeyler İstemek Ve Israrcı Olmak Uygun Değildir.
Toplu Yaşam Alanlarında Uyulması Gereken Kurallar
Komşularla Uyum İçerisinde Yaşamak Her Komşunun Kurallara Uymasıyla Sağlanabilir. Türkiye’de Komşuluk İlişkileri Önemlidir. Özen Gösterilmesi Gereken Konular Aşağıda Sıralanmıştır:
• Türkiye’de Hafta İçi Akşam Geç – Sabah Erken Saatler Ve Genel Olarak Pazar Günleri Dinlenme Zamanlarıdır. Bu Dinlenme Zamanlarında Yüksek Sesle Müzik Dinlemek, Çamaşır Makinesi, Elektrikli Süpürge Vb. Gürültülü Makinaları Çalıştırmak, Yüksek Ses Çıkararak Başkalarını Rahatsız Edebilecek Tamirat, Taşınma Vb. Herhangi Bir Eylemde Bulunmamak Gerekir.
• Balkonlardan Halı, Kilim, Sofra Örtüsü Gibi Herhangi Bir Şey Silkelemek Doğru Değildir. Apartman Merdivenlerinde Sigara İçilmemelidir. Ayrıca Balkonlardan Ve Camlardan Sigara İzmariti Atılmaması Gerekir.
• Daire Kapısının Açık Tutularak Havalandırma Yapılması Güvenlik Açısından Uygun Değildir.
• Bina Ve Bahçenin Temiz Tutulması İçin Azami Özen Gösterilmesi Gerekir.
• Kedi Veya Köpek Gibi Evcil Hayvan Sahibi Olan Kişilerin Kendi Hayvanlarına Ait Atıkları Temizlemeleri Gerekir.
