Herhangi bir malın hediye olarak bir kişiden başka bir kişiye geçmesi durumunda veya ölen bir kişinin sahip olduğu menkul ve gayrimenkullerle bütün hak ve alacaklarının mirasçılarına intikali durumunda her bir mirasçının, elde ettiği varlıklar için veraset ve hediye vergisi ödemesi gerekmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı bulunan kişilere ait mallar ile Türkiye’de yer alan malların veraset (mirasçılık) yoluyla ya da ivazsız (hibe/karşılıksız) olarak herhangi bir şekilde bir kişiden diğer kişiye intikal etmesi (geçmesi) sonucu ortaya çıkan vergi türüdür.
Türk vatandaşlığı bulunan bir kişinin yurt içi ya da yurt dışı olduğuna bakılmadan aynı yollar ile mal edinmesi bu vergiye tabi olur.
Yabanci kişiler veraset ve intikal vergisi öder mi?
- Türkiye cumhuriyeti uyruğundaki kişilerin türkiye’de ikamet eden yabancı bir şahsa miras ve ya hediye olarak verilirse veraset ve hediye vergisinin konusuna girer.
- Yabancı kişiden yabancı bir kişiye türkiye’de bulunan malın hediye ve veraset vergisine tabidir.
- Türkiye cumhuriyeti uyruğundaki kişilerin türkiye sınırları dışında bulunan mallarının, veraset yoluyla veya hediye olarak türkiye’de ikametgahı olmayan yabancı şahıslara intikali bu verginin konusuna girmez.
Veraset ve intikal vergisi oranlari 2024
| Matrah | Veraset vergi oranı | İvazsız (hibe) vergi oranı |
| İlk 1.700.000 TL için | %1 | %10 |
| Sonra gelen 4.000.000 TL için | %3 | %15 |
| Sonra gelen 8.700.000 TL için | %5 | %20 |
| Sonra gelen 17.000.000 TL için | %7 | %25 |
| Matrahın 31.400.000 TL’yi aşan bölümü için | %10 | %30 |
Bir kişiye, anne, baba, eş ve çocuklarından (evlatlıktan evlat edinenlere yapılan ivazsız intikaller hariç) ivazsız (hibe) mal intikali halinde vergi, ivazsız intikallere ilişkin tarifede yer alan oranların yarısı uygulanarak hesaplanmaktadır.
Şans oyunları ile gerçek veya tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde vergi oranı 1.1.2018 tarihinden itibaren %20 olarak uygulanmaktadır.
Veraset ve intikal vergisindeki istisnalar
- miras yoluyla elde edilen ev eşyaları ve aile hatırası olan kabul edilen tablo, madalya gibi mallar
- çocuklar ile eşten her birine düşen miras paylarının 2024 yılı itibariyle 1.609.552 TL’si, yalnızca eş olması durumunda miras payının 3.221.082 TL’si (Şehit yakınlarına bu tutarının bir katı daha fazla istisna tutarı sağlanır.)
- karşılıksız, hibe yoluyla verilen intikallerin ve şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin 37.059 TL’si
- tüm sadakalar
- örf ile adete uygun olarak verilen geleneksel hediye ve cihazlar (gayrimenkuller hariç)
- dul ve yetimlere bağlanan aylıklar, toptan yapılan ödemeler ve ikramiyeler
- emekli ikramiyeleri
- bakanlar kurulunca sağlanan muafiyetler (ticari plaka sahiplerine dağıtılan tutarlar, vergi muafiyeti tanınan vakıflara sağlanan mallar vb.)
Veraset ve hediye vergisinde örnek hesaplama
Örnek: 2023 yılında vefat eden kişiden mirasçısı bulunan iki çocuğuna 1.100.000 TL miras kalmıştır. Her bir çocuğa kalan miras payından 334.534 TL istisna düşüldükten sonra kalan tutar veraset ve intikal vergisi matrahı kabul edilip tarife oranına göre vergilendirilecektir.
Her bir çocuğun miras payı % 50 (550.000 TL) olduğundan birisinin matrahı: 550.000 – 455.635 = 94.365 TL olur. Dolayısıyla bir mirasçının ödeyeceği toplam vergi: 94.365 X %1 = 943,65 TL olup, bu tutar verginin tahakkukundan itibaren 3 yılda her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere altı eşit taksitte ödenir. Buna göre ilk taksit tutarı 157,27 TL olacaktır. Diğer mirasçı da aynı tutarda vergi öder.
Veraset ve intikal vergisi hangi durumlarda oluşur
Bir kişinin ölmesi, hukuken ölümüne karar verilmesi (gaiplik) ya da bir kişiye yaşarken bağış yapılması ilgili vergiyi doğurur.
Mirasçıların gaiplik kararı almak üzere mahkemeye başvuruda bulunabilmeleri için olay tarihinden itibaren; ölüm tehlikesi içindeyken kaybolma halinde en az 1 yıl, uzun zamandır haber alınamama halinde ise en az 5 yıl geçmiş olması şartı aranmaktadır.
Veraset ve intikal vergisinin mükellefi kimlerdir
Gerçek ve tüzel kişiler ilgili verginin mükellefi olabilmektedir.
Veraset ve intikal vergisinden muaf tutulan durumlar nelerdir
• Kamusal Muafiyetler: Kamu kurumları, kamu yararı amacı ile kurulan dernekler, yardım sandıkları gibi kurumlar vergisine bağlı olmayan kuruluşlar ile tüzel kişilere ait olup kamusal fayda sağlamak amacıyla eğitim, kültür, sanat gibi alanlarda faaliyet gösteren kuruluşlardır.
• Diplomatik Muafiyetler: Yabancı devletlerin ülkemizde bulunan elçilik ve konsolosluklarında görev alan ve ilgili ülkenin vatandaşı olan memurlar ile resmi görev için yine ülkemizde yer alan memurlar ve aile bireylerini kapsar.
